શું લગભગ 2 કિલોમીટરના વિસ્તારમાં 12 લાખ લોકો માટે રહેવું શક્ય છે નવાઈ પામશો નહીં કારણ કે સપનાના શહેર મુંબઈમાં આવો એક સ્લમ વિસ્તાર છે જે પોતાનામાં એક શહેર છે જેનું નામ ધારાવી છે જ્યાં 2 થી 2.5 કિલોમીટરના વિસ્તારમાં 12 લાખ લોકો રહે છે પરંતુ આ લેખ વાંચ્યા પછી તમને કેવી રીતે ખબર પડશે.
ધારાવી ઝૂંપડપટ્ટીનો આ વિસ્તાર 18મી સદીમાં એક ટાપુ હતો પાણી સુકાયા બાદ આ વિસ્તાર સ્વેમ્પમાં ફેરવા લાગ્યો હતા ત્યારબાદ આ પાણીમાં માછલી પકડનારા લોકો જ અહીં ઘર બનાવીને રહેવા લાગ્યા અને ધીરે ધીરે આ વિસ્તાર એશિયાનો સૌથી મોટો સ્લમ વિસ્તાર બની ગયો.
ધારાવી ઝૂંપડપટ્ટીનો વિસ્તાર માત્ર 2 કિલોમીટર છે હજુ પણ 12 લાખ લોકો અહીં રહે છે આ વિશેષતાને કારણે ધારાવી વિશ્વનો ત્રીજો સ્લમ વિસ્તાર બની ગયો છે આ કારણથી મુંબઈ ફરવા આવતા પ્રવાસીઓ આ ઝૂંપડપટ્ટી જોયા વગર પાછા ફરતા નથી.
મુંબઈના પ્રાઇમ લોકેશનમાં આવેલું આ શહેર પશ્ચિમ અને મધ્ય રેલવે લાઇનની વચ્ચે આવેલું છે આ ઝૂંપડપટ્ટીની વસ્તી ફિજી બહામાસ ગ્રીનલેન્ડ અને બહેરીન જેવા વિશ્વના ઘણા દેશોની કુલ વસ્તી કરતા વધુ છે ધારાવીમાં 10 બાય 10 ફૂટની રૂમમાં 8 થી 10 લોકો રહે છે આ સાથે અહીંના 73 ટકા લોકો સાર્વજનિક શૌચાલયનો ઉપયોગ કરે છે.
જેમાં કેટલાક શૌચાલયોમાં 40 અને અન્યમાં 20 અને 12 બેઠકો છે. જેમાંથી દરેક સીટનો ઉપયોગ લગભગ 60 થી 70 લોકો કરે છે. આ આંકડો રોગના સ્તરને કેટલી હદે લઈ શકે છે આ અનુમાન લગાવવું મુશ્કેલ છે ધારાવીમાં રહેતા 60% લોકો હિંદુ 30% મુસ્લિમ 6% ખ્રિસ્તી અને બાકીના અન્ય ધર્મના છે.
ધારાવીને ભારતની સૌથી શિક્ષિત ઝૂંપડપટ્ટી કહેવામાં આવે છે કારણ કે અહીંના લોકો શિક્ષણ અને લેખનને મહત્વપૂર્ણ માને છે આ જ કારણ છે કે ધારાવીમાં સાક્ષરતા દર 69% થી વધુ છે ધારાવીમાં અર્થતંત્ર US$650 મિલિયનથી US$1 બિલિયન સુધી પહોંચે છે જે ઘણા દેશોના જીડીપી કરતા વધુ છે. હાલમાં અહીં લગભગ તમામ કામ બંધ છે.
ધારાવી ભૂતનાથ ગલી બોય અને સ્લમ ડોગ જેવી બ્લોકબસ્ટર ફિલ્મો આ ઝૂંપડપટ્ટીમાં શૂટ કરવામાં આવી છે બોલિવૂડમાં બેક સ્ટેજ પર કામ કરતા મોટાભાગના જુનિયર કલાકારો ધારાવીથી આવે છે.
